صفر سال ‌۶۱ هجرى قمرى
‌الشام ! الشام ! الشام !
شام و نواحي آن كه معاويه قريب چهل سال بر آن استيلا داشته و اهالي ‏آن عموماً تازه مسلمان بودند و از روزي كه از مسيحيت به اسلام گرويدند جز خاندان ‏ابوسفيان نديدند لذا اسلام آنها، اسلامي بود كه بني‌اميه به آنها تعليم كرده بودند.

اهل بيت (ع) در چنين منطقه‌اي وارد شدند كه معاويه آنها را با ‏اسلام دلخواه خود تربيت كرده بود و از نظر اخلاق و دستورات عملي اسلام از معاويه و ‏دست نشانده‌هاي او پيروي مي‌كردند.

در جنگ صفين معاويه با لطائف الحيلي آن جمعيت ‏انبوه را كه متجاوز از صد هزار نفر بودند به مخالفت با اميرالمومنين (ع) بسيج كرد و آنچنان ‏بر ضد علي (ع) تبليغات كرده بود كه مردم شام او و خاندان او را واجب القتل مي‌دانستند ‏و بر منابر علي و خاندان او را دشنام مي‌دادند.‏

به همين جهت آنقدر بر اهل بيت (ع) در شام سخت گذشت كه وقتي از يكي از اهل بيت ‏‏(ع) سوال كردند كه در اين سفر در كجا به شما سخت‌تر گذشت؟! در پاسخ فرمود: شام ‏و تا سه مرتبه آن را تكرار فرمود.

در همين رابطه نقل شده كه امام چهارم (ع) فرمود: ‏فياليت لم انظر دمشق و لم اكن// يراني يزيد في البلاد اسيره . اي كاش وارد ‏دمشق نشده بودم و يزيد مرا بدينسان اسير در هر شهر و دياري نمي‌ديد.‏

البته در ميان اهالي شهرهاي شام افرادي علاقمند به خاندان پيامبر (ص) و اهل بيت (ع) ‏عصمت و طهارت وجود داشته‌اند كه با طرفداران بني‌اميه و احياناً با حاملان سر مقدس ‏امام حسين (ع) برخورد كرده و درگير شده‌اند ولي تعداد آنها نسبت به مخالفان بسيار ‏ناچيز بوده است.‏

شواهد اين مدعا زياد است از جمله وقتي كاروان اسيران را به در مسجد شام آوردند، ‏پيرمردي شامي جلو آمد و گفت: خدا را سپاس مي‌گويم كه شما را كشت و نابود كرد و ‏يزيد را بر شما مسلط ساخت و شهرها را از مردان شما رهايي بخشيد. امام سجاد (ع) ‏به او فرمود: اي پيرمرد آيا قرآن خوانده‌اي؟ گفت: آري، فرمود: آيا اين آيه را خوانده‌اي: قل ‏لا اسئلكم عليه اجراً الا الموده في القربي؟

پيرمرد گفت: آري تلاوت كرده‌ام!‏

امام سجاد (ع) فرمود: ما قربي هستيم، اي پيرمرد! آيا اين آيه را قرائت كرده‌اي و اعلموا ‏انما غنمتم من شي فان الله خمسه و للرسول و لذي القربي. گفت: آري!‏

علي بن الحسين (ع) فرمود: قربي ما هستيم، اي پيرمرد! آيا اين آيه را قرائت كرده‌اي ‏انما يريدالله ليذهب عنكم الرجس اهل البيت و يطهركم تطهيرا!. آن پيرمرد گفت: آري!

‏علي بن الحسين (ع) فرمود: اي پيرمرد! ما اهل بيتي هستيم كه به آيه طهارت اختصاص ‏داده شديم.‏

آن پيرمرد به حضرت عرض كرد: آيا براي من توبه و بازگشتي وجود دارد؟ علي بن الحسين ‏‏(ع) فرمود: آري! اگر توبه كني خدا بر تو ببخشايد و تو با ما خواهي بود. آن پيرمرد ‏گفت:‌من از آنچه گفته و كرده‌اي توبه مي‌كنم خبر توبه آن پيرمرد به يزيد بن معاويه رسيد ‏و دستور داد تا او را بكشند.‏